Gebelikte Ultrason

GEBELİK DÖNEMİNDE ULTRASON İNCELEMESİ

Çağımızda ultrason gebelik muayenelerinin en önemli parçası olmuştur. Gebelikte hiç bir problem olmasa bile son yıllarda göze çarpan ve artan sıklıklarla ultrasonografi kontrolü yapılıyor. Gebeliğin farklı aylarında ultrasonla ayrıcalıklı değerlendirmeler yapılır. Örnek olarak gebeliğin ilk aylarında bebeğin kilosu ölçülemez yalnızca kalp atımı, kese büyüklüğü ve bunun gibi değerlendirmeler yapılır, gebeliğin 5. ayında kilosu, amniyotik sıvısı, plasentanın durumu, organların yapısı ve bunun gibi daha ayrıntılı değerlendirme yapılabilmektedir. Bunların dışında da farklı aylarda farklı değerlendirmeler yapılıyor.

Ultrason değerlendirmesi ile yaklaşık şekilde 0-35 oranında bebekte anomali olsa bile saptanamayabilir. Yani ultrason bebekteki gelişimsel bozuklukların çoğunu saptasa da daima hepsini saptaması imkansızdır.

Ultrasonografinin bebeğe hiç bir zararı yoktur. Radyasyon içermez. yoğun aralıklarla dahi yapılsa bebeğe herhangi bir etkisi olmaz.

Gebelikte ultrasonografi hangi amaçlarla yapılmaktadır:

Gebelikte ultrason aşağıdaki sorulara yanıt aramak amacıyla kullanılır

– Gebelik var mı? Normal yerinde mi? Rahim içinde mi?
– Gebelik diri mi?
– Gebelik kaç aylık? Kaç haftalık?
– Bebeğin ense kalınlığı normal mi?
– Bebeğin tahmini kilosu ne kadar? Haftasına göre kilosu gelişimi normal mi?
– Bebeğin duruşu düz şekilde mü?
– Bebeğin eşi (plasenta) normal mi? Eşin yerleşimi normal mi? Doğum yolunu kapatıyor mu?
– Bebeğin baş çapı bacak uzunluğu normal mi?
– Bebeğin suyu normal mi?
– Bebekte bir anomali var mı? 18-20 hafta civarında yapılan ayrıntılı ultrasonografi ile bebeğin organlarında bir gelişme bozukluğu var mı araştırılır.
– Biyofizik profil değerlendirmesinde bebeğin hareketleri, kas tonusu ve solunumu değerlendirilir.
– Erken doğum riski varlığında rahim ağzı uzunluğu ölçülebilir.
– Rahim ve yumurtalıklarda myom ve ya kist var mı?
– Cinsiyeti nedir?
– Lüzumlu durumlarda doppler ile kan akımı değerlendirilir.
– Amniosentez yada CVS gibi müdahalelerde kullanılır.

Gebelik süresince 3 ya da 4 boyutlu ultrason yapılması rutin şekilde şart değildir, bu yalnızca aile bebeğin yüzünü, ellerini v.b görmek isterse faydalıdır, bebeğin durumunu ve özür varlığını araştırmakta faydalı değildir. Gebelikte rutin olarak normal 2 boyutlu ultrasonların kullanılması yeterlidir.

Ultrason ne sıklıkta yapılmalıdır?

Gebeliğin durumuna ve saptanan risklere göre değişmekle beraber çoğunlukla en azından aşağıda belirtilen senelerde yapılıyor. Gerekirse daha değişik senelerde de ilave olarak uygulanır.
– Gebeliğin ilk aylarında
– 11-14 hafta içinde
– 18-20 hafta civarında ayrıntılı ultrasonografi
– 32 hafta civarında
– 38 hafta civarında